rike, sai kādan ga hānūna. Ámmā uwāsa ta yi fuši tana sāgensa, ta če, dómi ba ka sa ba ga číkin tūlu, da ka kāwọ máni ? Kadán ka tafi kumá ka sā ga číkin tulu, da ka rūfē tūlu kwaraí, ka kāwọ máni.

Da sunka zámna kwānaki kadan uwāsa ta čē mása, ší tafi ya kāwọ dān karé dagá gidān abṣkainsa. Ámmā da ya tafi ya gaïdā māsugidā, ya če másu: uwāta ta aikōni, doǹ én daúka dān kuikūya; sunka če da kyaú. Da sunka bāši ya sã ga číkin tulu, ya rufē bākin tūlu kwaraí. Da ya záka ga gidā uwāsa ta čē: énna karé? ya cē, šina ga číkin tulu. Ámmā uwāsa ta čē, ba ši yi kūka ba, da ka sasi dagá číke? ya čē, i, ya yi kūka, ina tamáha sina yin mürna. Da uwasa ta būdē tālu ta samú karé amáče! Ta če, kai mākṛlāči ka ke̟ ! Ámmā ya čē, kẽ kínki fadá máni háka, kadán na tafi na kawo wóni abú, ka sā ga číkin túlu, hákanán ni kuá na yi. Ta če mása, ya fi ka sā īgiā ga wayānsa, da ka če mása: ka tafó? ka tafó!

čīniān

Hákanán ga wóta safia ya tafi ya sayo činian dān ákūya; ámmā da ya tafi ya sāyi čīnia ákūya ya dārīmē čīniā da īgiā, ya fāra žā šina čēwa : ka tafó! ka tafó! Da karnúka sunka ží háka suka yi gúdu zua garesa, suka čainye čīniā, saí kašší ya ža zūa ga gídā. Uwāsa ta čē, énna námā ? ya če̟, gáši; ta če, kai mārashánkali ka kẹ. Ta čē, wónan ne ka kẹ kirā námā? ţōfon kašší! Ya čē, kē kínka aikeni. Da gabá ga wónan ta če, ba na kāra aikēka.

6. Magánän mútumé Inliz da sándānsa. The Story of the Englishman and his Stick.

Mu rubútu magánān wóni mútum da na ži dagá Bornu. Mútume Inliz ya taft wóni gart ya zámna čikin garí nán šina da sándā číkē da āzúrfa. Ránā daía ya fíta wōše, ya zámna kálíkāšin wó̟ni itāče. Da zaší dawiyawa gida ya mánče sándansa Wódānsu mútāné sunka gáni sándā sunka daúka sánda da naŭyi suka če, woče irin sánda ke nán da nauyi háka? Daiansu ya daúka kai. Suna táfiā mútumé nán da ya mánce sándānsa ya gáni mútané nán sun daúka býsa kaí, ya kirāwosu ya čē, ku saïda máni sándă nán? Sunka če mása: ka ṣāyi kọ, nāwa ka sāye, mu ži? ya čē másu, nī bāku alúra duba da sándā alkāmura bókoi da tūrārē kādan. Sunka če da kyaú, suka baši sándā. Býsa sándā nán akoí tāgiā kārămā. Ya daúki makúbli, ya būde mútané suna gánínsa; ya būdē sándā, ya áwйna da hanunsa saú úku, ya ce, daídaí ně. Ya bāsu alura, ya bāsu alkāmura, ya bāsu tūrārē, suka tafi; wónan ya kāre.

7. Magánān yarīnia da sāmāri fúdu. The Story of the Girl and the Four Bachelors. Yarinia wónan tana da kyaú; číkin garínsu dúka babu budurúa da ta fita. Da sāmārī fúdu suna da

kyaú káman ita, sunka če: muna zua, mu daúka yarinia nán. Daía ya če, ni zani daúkanta suna gerdama. Hákanán yāro na wóni gari ya záka ya daúkēta, ya kaita garinsu. Ubānta ya žī labāri diansa ta yi árime; ya tāši ya hawa bisa dgkinsa, ya tafi garinsu yārọ nán, ya kāwọ dīānsa číkin gidansa. Šina da rākumi číkin gidānsa. Ya tāra mútāné dúka; yarīnia ta če: kōwāne ya hāwa býsa rākŭmi nán, ba ši fādi ba ši nẹ mīžīna.

:

Mútāné dúka sun sā rīgā maikyaú; ámmā mīžinta nafari ya tafé, ya daúki būzu, ya zámne číkin mútāné; ámmā yarînia ta sáni ši ne mīžīnta najāri. Mútané dúka sunka tāši ta čē kōwāne ya yi sūkuá rākumi nán são úku, ba si fādi ba, nāmīžīna kę nán. Wóni ya tafó ya hawa rākumi sunka bāši būlála ya yi sūkuá, ya fādi, Wóni ya tafó̟ ya yi sūkuά, ya fādi. Mútāné dúka, köwāne, ya yi sûkuá saí ya fādi. Yarīnia ta tafó, ta tafi wūrin yārọ šina būzu, ta če, wa? ga mútané, kẹ bāši rākumi nán, ya yi sūkuá? Mútané dúka sunka če mu ba mu iya ba, ši šina iyawa? Yarinia ta čē, ku hánkūra, ku basi, ya yi sūkuá kādan. Sunka če, da kyau. Ya tafo, ya hawa bisa rākumi sunka bāsi būlála, ga yi súkuá rákémī são úku, a na fúda ya tafó̟, ya daúki yarinia, ya āžēta býsa rākūmī.

:

Ubān yarīnia šina da dōki nakwaraí šina gúdu. Mútumé nán šina gúdu da yarīnia býsa rākūmī. Ubānta ya tāši, ya hāwa bisa dōki šina sūkuá ya

āžē hánčin doki daídaí da wūziān rākumi suna gúdu. Yaro ya šiga číkin gídānsa, ya rūfē kōfa. Ubān yarīnia kāfa dōkīnsa ta máḍu ga itāčen kōfa; ya fútās, ya dawoyo gídā.

Ši ke nán, ya kāre; magánän yarinia da yāra fúdu.

8. Magánan máče da mižinta da zāki.

The Story of the Woman and her Husband, and the Lion.

Namizi kowoče ránā šina táfiă făraúta ba ši káššewa kōmi, ši kan tafó̟ ga gídā. Wóta ránā ya tafi făraúta ya kámā bābē; ya nādēši dagá číkin dāži da číāwa da yawa, ya saši, ya dārīmē šina táfowa gida. Da ya tafó̟ gidānsa ya āzē. Mátāsa ta gáni tana tamáha námā nẹ; ta wánkē túkūnia kwarai, ta tafi, ta fūra wūta, ta dōra túkūnia, ta tafó tana būdawa, ba ta gáni ba námā, saí sánsāmi tana būdawa ta gáni, bābē ya tāši. Ta čē ga mīžinta, námā da ka kāwo, ya tafi. Ya če, ha! Mátāsa tana da žīki (číki) ya čē máta, ki tafi ki kámāši kṣénna ya šíga. Máče ta tāši ta daúki kāra tana táfia ta būga fára; fāra ta tāši, ta tafi ta šida; máče ta tafi, ta būga fāra, fāra ta tāši, ba ta iya kámawa. Fāra ta tāši tana bī, ta būga, saí fära tana tāši, ba ta iya kamawa.

Har māraěče ya yi, ránā ta fādi, ba ta iya gáni.

K

Ta sāmú kōgọn itāče da gírimā, ta šiga, ta zāmna. Ga wata nán ta haïfi dānta nāmīžī; tana táfia ta nēma abinči kadan, ta tafo, ta či tana bayés ga dānta nōno, ya sa; tana táfia tana nema abinči kādan-kādan, ta tafó̟, ta zámna tana bāyēs ga dānta nōng har dānta ya yi wāyo kādaṁ šina táfiā wūrin zāki, ámmā zāki šina so ši káššēši, ši kan dāriā, zāki si kan bérši. Zaki ya haïfe diansa. Kowóče rána yārọ ši kan tafó̟ wūrin zāki, ši kan tafi wūrin uwāsa. Kowóče ránā zāki ši kan káššé námā, ši kan kāwọ ga diansa. Yaro šina nán šina zámne šina gáni har yan zāki sunka saba da ši, sun sáni wärin mútum.

São daía zaki ya kášše námā ya kāwọ ga diānsa sunka čī, yāro ya tafi wūrin uwasa, ya tafi hário. Wóta ránā zāki ya tafí, uwāsa tana táfiá číkin daži, zāki ya gánēta, ya káššēta, ya kāwota ga diānsa. Dān zāki ya gáni, ya ki čī, ya yi fūši sunka tafi sunka yi rāmi sunka bízne uwān yārọ suka zámna. Dan zāki sina táfia gólgodawa kāfānsa da na uwānsa sina gáni ba daídaí ba. Ši kan tafó ši kan zámna har ya gírimă ya gáni kāfāsa daídaí da na wasa; gia tafé ya zámna, ya yi kibba. Dân máče šina gírimā. Dān zāki da ya gáni kāfāsa daidaí da na uwāsā ya tafí, ya kámāta, ya kāššēta, ya kāwọ ga yāro, ya čē, kai kuá ka čī; yārọ ya kī čī; su dúka sunka zámna bābu uwa. Sunka tafi sunka bízne uwān zāki. Sáma sáma dān mútum ya gírimā, dān zāki ya gírimă, su dúka biú sun gírimă.