34. Magána da rána da wāta.

The Saying about the Sun and the Moon.

Wódānsu mútāné suna čēwa wāta da rānā ba su fadá ba dafāri kána ránā ta haïfu. Da ta haïfu ta kirāwo wāta ši kamā diāta har ta tafi ta yi wonka ta dawoyo. Wata ya karba dīān ránā; wāta ba ši iya ba rīkewa dian ránā; kadán ya kámata ta kan kōnēši, da ya žī sāfi ya sākẹ, dīān ránā ta fādi kāsa? don wónan mútāne suna zin safi ga kāsa. Da rána ta tafó ta gá wāta ta támbayēsa énna diata? Ya če máta: diaki tana kinēni, sábada wónan na berta, ta fādi kāsa; don wónan tana kama wāta.

Amma wódansu mútāné suna če: hainyan wāta da kaya, hainyan ránā da raíraí, doǹ wónun wāta ba ši táfiă mázamáza kámān ránā. Kadán ya gása táfiā ši kan síga ga túrŭban ránā; ránā ta kan kámāši; kadán ránā ta kámāši mútāné suna daúkān túrumi su dārimē bākin túrumi da fata suna kídi suna rōkō ránā suna čēwa : rắnā, rắnā bé̟ri, ko sáke wata. Hákanán číkin garímu muna yi, kadán ránā ta káma wāta. Ši ke nán, ya kāre.

35. Magána ta kišiā da zārákuā da mīžīnsu daía. The Story about the Second and First Wife, and their Husband.

Máče daía ba ta da dūkiā da yawa; máče daía tana da dūkiänta kādan. Mātā wó̟čan (zārákuā)

ta čē, ina táfiá číkin dāži; mīžīnta ya če da kyaú, ki tafi koénna kin so. Ta yi širi, ta tafi cíkin dāži, da ta táfiā nēsa. Da māraēče ya yi, ta če: Alla ši bāni dāki kārami! Da ta tafi gabá ta gáni gídā, maikyaú, ta siga, babu komi číkinta. Ta čē, Alla ši bāni mārāfin köfā! Alla ya bāta da makúbli dúka. Hário ta čē, Alla ši bāni gadó na kwāna! Alla ya bata. Komine ta roka, Alla ya bata dúka abín da tana so.

Da maraece ya yi kúrčia ta záka tana yin kúka tana čewa ga máče: yi kūnünki māza! Ta čē, mīnēne̟ zúnsuā nán tana fadá máni? Kúrčiā tana kūka tana fadá ma máče magána : yi kūnūnki ki šā. Mače ta zi, ta tāši, ta yi kūnunta ta šā. Da rānā ta fādi kūra ta tafó̟, ta čē: īna zúmna ga dándālīn sāriki? Máče, ta čẹ máta, ki tafó̟, ki zámna. Máče ta tāši, ta gúdu ta šíga číkin gídā, ta rūfē kōfā ta zámna; kūra ta tafi; máče ta fita, ta zámna ga kōfān gídānta.

Da dere ya yi Dōdo ya tafó šina kūka šina čēwa, ní zámna ga dándălin Sāriki? Máče ta čē, ka tafó̟; ya tafó̟, ya zámna ga bākīn kōfā. Máče ta šiga číkin gida, ta rūfē kofā. Hário Dōdo ya če, ina iya síga ga číkin gídān Sāriki? Máče ta taji, ta būdē kōfā, ta béri Dōdo ya šíga číkin ṭakān gidā, Da ya siga ta gúdu, ta šíga číkin dāki. Dodo ya če: ina iya síga číkin dāki? Máče ta būdē kōfa ya síga číkin dāki; īta ta gúdu, ta šíga ga kálkā

188 Magána ta kíšiā da zārákuă da mīžīnsu daía.

sin gadó. Dodo ya hawa bisa gadó, ya zámna, ya fitásda rīgunānsa dūka, da tāgiāsa, ya zámna, ya futa. Lotu ko úku da dere ya zubásda kúrdi da sináriā da dūāsu, da zānuā, da rīgā dúka ; ya bé̟ri ; ya taši, ya tafí číkin dāži.

Da safe máče ta fita dagá kálkašin gadó; ta gáni kúrdi da yawa, da rīgănā, da zānuā dúka da yāwa; da tāra, da tafi; ta sā číkin sándūki; kūlum Dodo šina táfowa, har ta tāra dūkia da yāwa. Ta tāši ta daúki dūkiānta ga bisa rākŭmī, ta tafi čikin gari. Mizinta ya gánēta šina mūrna mátāsa ta kāwọ dūkiā da yāwa, ta zámna.

Mátā wó̟čan (kīšiā) ta gáni zārákuāta ta kāwọ dūkia da yāwa ta yi fūši, ta čē, nī ma, īna táfiă én nēma dūkiā. Mižinta ya čẽ máta, áḍ, ba ki táfiã. Ta če, ina tafi. Mīžinta ya čẽ máta, ki tafí, ki yi abín da kin so. Ta tafi cikin daži. Ta gáni gida da zārákuāta ta šíga, ita kuá ta šíga nán.

Da māraěče ya yi, kúrčiā ta tafó̟ tana yīn kūka. Máče ta gáni, ta čē, mīnēne kúrčiā nán tana yi máni magána da yāwa?

Ba ta sáni ba tana máta magána ta yi širi. Ta če, kúrčia nán, dómi tana yi máni magána da yāwa ban sáni ba. Ta daúki sándā ta būgē kúrciā, ta kášše, ta dáffa, ta čaínye.

Da dere ya yi kúra ta tafó ta če: ina iya zámna ga dāndālīn sāriki? Máce ta ce máta, mi zāki yi mī naná? tana yin fadá da kūra; kūra ta taf, ta

kámāta, ta káššē, ta čaínye námānta dúka, sai ta béri aúta yasa daía. Da gari ya waye wóta kúrčiā ta tafó, ta gáni yāsan mútum daía; ta daúka ta tafí číkin garí ta šīda ga gidā enda mižîn máta ši ke. Ta zámna bisa itače ta čē: gá, yāsān mátāka ! da ta tafé číkin dāži, ta káššē kúrciā kámā ta (err uwāta) ta čaínye̟, ita kuá kūra ta čaínyēta. žefa farčin máče da ta mútu. Kúrčia ta tāši ta taft. Mútumé nán ya gáni yāsa ta máče, ya če aí! na fadá máta káda ta tafí, ta ki, ta tafi, gá, ta sāmú kānta. Ya bizne fárčin máče ga kāsa. Si kẹ nán, ya kāre.

Ta

36. Magána na Abega na tūlūn zūmā. The Story told by Abega of the Pot of Honey. Číkin Afrika na žī labāri da īna kāramī. Yāki ya záka ga wóni gari. Mútané dúka číkin gari nan da sun žī yāki šina zákuā sun daúki dūkiānsu sun gboye, wóni suna túrumbūdē číkin kāsa, wóni sun sā číkin kōgo itače; da yāki ya záka sun gúdu.

Masuyaki sun kōnē gari nan dúka da wūta. Da sunka sāmú tūlūn zūmā suna gerdamā ga kain tūlūn zūmā suna čēwa, wā maidaúki wónan tūlūn zūmā? Suka čé, mu rábaši; wó̟dānsu sunka čē, ba ši išiēmu.

Wónan mútum ya tafo, ya ce, ina rábaku da tūlū na zūmā; sun če da kyaú. Mútumé wónan ya če: ku daúka ku bīni. Da sunka daúka mútum

ya čē; kuna zīn kīširūa? Da suka āmsa suka čē, ī, muna žīn kīširūa. Ya čē, ku záka, kadán kuna žīn kīširua. Suka tafó ga kāin rīžiā. Mútumé nán ya će da su: ku žēfa tūlū wó̟nan číkin rīžiā, kadán kuna so rūan dádi. Sun ce da kyaú. Sun zēfa číkin rīžiā, tūlū ya pášše̟.

Su daúka gūga suna žā rūa suna šā suna žīn dádi kādan kādan. Suka čē, muna yaíšēka, abōki, mun šā rūa mu kōši. Ko tālakā ši záka ko̟ yánzu saí šina sāyē rūa wó̟nan ši šā. Wóni mútum ya če, O! īna šaínyē rūa nán dúka číkin rīžiā wónan, Suka če, ba ka iya ba. Ya šíga číkin rīžiā da kansa ya sa bákīnsa šina šā rua wónan číkin rīžiā šina če, káda dádi ši wúčeni, šina šā ba ši žīn dádi ba saí kámān rūa, zūmā ya gbāta číkin rua. Ya če, kākā zāmu yi da rua nan? Suka žā rūa wōše suna zuba ga kwāria har suka gāži, suna zámna kāín rīžiā. Yánzu zūmā ta kāre; bārēwa suna šā.

Abin dúka šina da lotūnsa. Abín dādi šina da mākārīnsa; abin da waya kuá šina da mākārīnsa. Sai Alla sina yīnsu dúka.

37. Magána da Alkālī.

The Saying about the Judge.

Alkālī mairában gáskia ne. Šina zámnę ga bākīn köfān gidānsa. Mútāne su záka garēsa, su če mása: muna so ka rába múna šeria; si támbabāgēsu, ya čē; mi ya gāmá ku fadá? Wóni ya ce,